Ndi na ahu maka ndozi obodo Anambra (Anambra State Waste Management Agency)ASWAMA ekwuputala maka ego nye ohuru nye ndi Anambra.
Nke a bụ nke onye isi njikwa ASWAMA kwupụtara, Engr. Mike Ozoemena, mgbe ọ na-egosi na redio, “Anambra Tax Matters”.
Engr. Ozoemena ji ohere ahụ kwuo ihe mere gọọmentị ji were mee ọnụego ọhụrụ ahụ wee sị n’ọnụego ọhụrụ a, gọọmentị ga-enwe ego zuru ezu iji kpochapụ okporo ámá ọ bụla dị n’Anambra.
Ọ kọwara na a ga-azụta ụgbọ ala ndị ọzọ na-ekpofu ahịhịa na gwongworo ndị ahụ na-agba ọkụ maka ọrụ ahụ, ma kwuo na a ga-azụtakwa ihe mkpofu ma tinye ya n’ebe dị mkpa n’ofe steeti ahụ maka nchịkọta na nhazi nke ọma.
Dịka Engr Ozoemena siri kwuo, ọnụego ọhụrụ a bụ ntakịrị mmụba na ego ezinaụlọ na-akwụ gọọmentị steeti, na-ekwupụta na a na-ekewa ọnụego ọhụrụ ahụ dịka gọọmentị ime obodo siri dị nke nwere ike ịbụ Rural, Semi-Urban na Urban.
O kwusiri ike na ọchịchị ime obodo dị n’ime obodo gụnyere Awka South, Onitsha North, Onitsha South, Aguata, Nnewi North, Idemili North na Ọgbaru.
Ọ gụpụtara ọchịchị ime obodo Semi-urban dịka Njikoka, Idemili-South, Ihiala, Awka dị n’ebe ugwu, Oyi, Orumba North, Orumba South, Anaocha, Nnewi South, Dunukofia, na Anambra East, ebe ọchịchị ime obodo gụnyere Ayamelum, Anambra West na Ekwusigo.
Ọ gara n’ihu kwupụta na maka ụlọ obibi dị n’ime ime obodo, ọnụ ahịa ụlọ abụọ bụ N12,000, ọkara obodo N18,000 na N24,000 maka ndị obodo mepere emepe, kwa afọ.
Dị ka ya si kwuo, ebe N6,000 bụ maka (Detached bungalows)n’ime ime obodo, N9000 bụ maka ọkara ime obodo yana N12,000 maka ndị obodo mepere emepe, kwa afọ.
Flat (ime ụlọ 2-3) ga-akwụ N3, 600 maka ime obodo, N5, 400 maka ọkara ime obodo yana N7, 200 maka obodo mepere emepe, kwa afọ.
Ụlọ ime ụlọ n’ime ime obodo bụ N2,400, ọkara obodo N3,600 na N4, 800 maka obodo mepere emepe, kwa afọ.
Otu ọnụ ụlọ dị n’ime ime obodo ga-akwụ N1, 200, N1,800 maka ọkara ime obodo yana N2,400 maka obodo mepere emepe, kwa afọ.
N’ikwu okwu na ngalaba azụmahịa, ASWAMA MD kwuru na maka ụlọ akụ, ọ bụrụ na ọ bụ Central Bank na Rural LGAs, ọnụego ya bụ N600,000, ọkara obodo bụ N900,000 ebe obodo ukwu bụ N1, 200,000 kwa afọ.
Maka ụlọ akụ azụmaahịa; N240,000 maka ime obodo, N360,000 maka ọkara ime obodo, N480,000 maka ndị obodo mepere emepe, kwa afọ.
Ụlọ akụ Micro-Finance ga-akwụ N60,000 maka ime obodo, N90,000 maka ọkara ime obodo, N120,000 maka obodo mepere emepe, ebe Bureau de change ga-akwụ ụgwọ kwa afọ nke N60,000 maka ime obodo, N90,000 maka ọkara obodo. N120,000 maka obodo mepere emepe.
Ụlọ ọrụ inshọransị na ndị ọzọ ga-akwụ N60,000 maka ime obodo, N90,000 maka ọkara ime obodo, N120,000 maka obodo mepere emepe.
N’ịga n’ihu, ụlọ oriri na ọṅụṅụ nwere ọnụ ụlọ 200 na karịa ga-akwụ N480,000 maka ime obodo, N720, 000 maka ọkara ime obodo, N960,000 maka obodo mepere emepe, kwa afọ.
Dị ka ya si kwuo, ụlọ oriri na ọṅụṅụ nwere ọnụ ụlọ 100-199 ga-akwụ N300,000 maka ime obodo, N450,000 maka ọkara ime obodo na N600,000 maka obodo mepere emepe, kwa afọ.
Ndị nwere ọnụ ụlọ 50-99 ga-akwụ N240,000 maka ime obodo, N360,000 maka ọkara ime obodo yana N480,000 maka obodo mepere emepe kwa afọ.
Ụlọ oriri na ọṅụṅụ nwere ọnụ ụlọ 40-49 ga-akwụ N180,000 maka ime obodo, N270,000 maka ọkara ime obodo na N360,000 maka obodo mepere emepe, kwa afọ, ụlọ oriri na ọṅụṅụ nwere ọnụ ụlọ 30-39 ga-akwụ N160,000 maka ime obodo, N240,000 maka ọkara ọkara. -obodo na N320,000 maka ndị LGA mepere emepe, kwa afọ.
Ndị ọzọ nwere ọnụ ụlọ 20-29 ga-akwụ N144,000 maka ime obodo, N216 maka ọkara ime obodo yana N288 maka obodo mepere emepe. Ndị nwere ọnụ ụlọ 10-19 ga-akwụ N120,000 maka ime obodo, N180,000 maka ọkara ime obodo yana N240,000 maka obodo mepere emepe kwa afọ.
Ụlọ oriri na ọṅụṅụ nwere ọnụ ụlọ 1-9 ga-akwụ N60,000 maka ime obodo, N90,000 maka ọkara ime obodo yana N120,000 maka obodo mepere emepe ebe ụlọ ahịa mgbazinye vidiyo ga-akwụ N3, 600 maka ime obodo, N5, 400 maka ọkara obodo na N7, 200 maka obodo mepere emepe, kwa afọ.
Ntụrụndụ, egwuregwu, ogige na ntụrụndụ (nnukwu) n’ime ime obodo ga-akwụ N24,000, ọkara obodo N36,000 na N48,000 maka obodo mepere emepe, kwa afọ. Ntụrụndụ, egwuregwu, ogige na ntụrụndụ (obere) ga-akwụ N12,000 maka ime obodo yana N18,000 maka ọkara ime obodo yana N24,000 maka obodo mepere emepe kwa afọ.
Ọnụego ọhụrụ maka ụlọ ọrụ egwuregwu (Gaming House/pool)bụ N4, 800 maka ime obodo, N7, 200 maka ọkara ime obodo, yana N9, 600 maka obodo mepere emepe, kwa afọ. Ụlọ oriri na ọṅụṅụ / ebe a na-aṅụ ihe ọṅụṅụ (nnukwu) n’ime ime obodo LGA ga-akwụ N60,000, N90,000 maka ọkara ime obodo yana N120,000 maka obodo mepere emepe, ebe ụlọ oriri na ọṅụṅụ / ebe a na-aṅụ mmanya (obere) na-akwụ N24,000 maka ime obodo, N 36, 000. maka ọkara obodo yana N48,000 maka ndị obodo mepere emepe, kwa afọ.
Ekike nri ngwa ngwa ga-akwụ N180,000 maka ime obodo, N270,000 maka ọkara ime obodo yana N360,000 maka obodo mepere emepe, ebe klọb abalị na-akwụ N60,000 n’ime ime obodo LGAs, N90,000 maka ọkara ime obodo yana N120,000 maka obodo mepere emepe. . Ndị ọzọ nọ n’ụdị n’ime ime obodo LGA ga-akwụ N24,000, ọkara ime obodo N36,000 na N48,000 maka ndị LGA mepere emepe kwa afọ.
Engr. Ozoemena kwubiri na ọnụego ọhụrụ ahụ malitere na Ọktoba 1, 2022, na-ekwusi ike na a ga-ewebata ndepụta ndị ọzọ n’ihu.