“N’oge aghụghọ ụwa niile, ikwu eziokwu bụ omume mgbanwe”. George Orwell
Site na aka Jude Okechukwu
N’okwu a nke itinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị siri ike, mgbe ọtụtụ ndị ewerela nguzo a na-apụghị ịgbagha agbagha n’azụ ụfọdụ mmasị echiche ma na-atụ anya na onye ọ bụla ga-adaba n’ahịrị, mmasị ndị ọzọ nwere ike ime ka ọ pụta ìhè nke esemokwu.
Ihe mgbochi nke mmetụta na-akpasu iwe na nkwanye ùgwù na-adịghị mma nwere ike ịla n’iyi iji mee ka mmiri nke ihe na-emegiderịta onwe ya.
Ịnụ ọkụ n’obi na-aghọ mmeghachi omume nke nhọrọ. Ọ na-ewekwa obere oge ikwu eziokwu na-edoghị anya iji dọta ndị na-eme mkpọtụ na-eme mkpọtụ gaa n’ámá obodo mepere emepe.
Ọ dị mma, O bụ ihe kwere nghọta na oge ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke anyị nọ na ya, mana ụdị nsị ugbu a abụghị ihe ezi uche dị na ya ma ọ bụ nwee ike.
Kedu mgbe echiche dị iche, ikwupụta echiche dị iche iche ma ọ bụ ikwupụta ihe kpatara ya ga-abụ mpụ ma ọ bụ ihe arụrụala?
Kedu mgbe ikwu eziokwu doro anya aghọọla isiokwu nke anyaụfụ, obi ilu na aghụghọ? Ajụjụ ndị a dị mkpa kwesịrị itinye uche n’uche mgbe onye ọ bụla na-emeghachi omume nwere echiche pụtara na-eji mma agha mkparị megide Gọvanọ Chukwuma Soludo maka akwụkwọ akụkọ o bipụtara na nso nso a.
Ebe ọ bụ na Soludo nwere ihe ezi uche dị na ya nke akpọrọ agaghị agbachi nkịtị (Nkebi nke otu) nke e bipụtara na Mọnde gara aga, mmeghachi omume ndị a na-abụkarị mkparị na mkparị.
N’ezie, ọ dịghị onye tụrụ anya na onye ọ bụla ga-eso Gọvanọ Soludo tụgharịa uche ma kelee obi ike ya iji kpọọ onye na-agba ọsọ.
N’ịmeghachi omume na mbuso agha mgbasa ozi megide onye ya, Gọvanọ na-ekwu hoo haa n’igosipụta okwu ndị dị na ya. N’atụghị egwu ma ọ bụ ihu ọma, na-agbaghị egwu gaa, Soludo kwuru eziokwu banyere ọrụ nlekọta Obi dị ka onye na-achị otu oge, itinye ego na-akpata esemokwu n’aha steeti Anambara, ọchịchọ Obi nke onyeisi oche, ndọrọ ndọrọ ọchịchị Ndigbo na ọdịnihu, mmepe Onwuwa anyawu. enweghị nchekwa na nsogbu ndị ọzọ dị mkpa.
Ugbu a, naanị n’ihi na Soludo kwusiri okwu ike na nyocha ya banyere ohere nhoputa ndi ochichi Obi mgbe ọ na-eme ihe ụfọdụ gbanyere mkpọrọgwụ n’eziokwu, e boro ya ebubo na ọ gbara ndịda ọwụwa anyanwụ n’ọchịchọ maka onyeisi oche Naijiria. Ọ dịghị ihe ga-esi n’eziokwu ahụ pụta. Soludo ka bụ onye Igbo na-akpa ike.
Ebubo a na-ebo ya na obi ilu na-edu ya bụkwa ihe ọchị. Kedu ihe ilu? Eziokwu ahụ bụ na Obi akwadoghị Soludo na ntuliaka gọvanọ steeti Anambara gara aga abụghị okwu ga-eme ka onye nwere ezi uche dị ka Gọvanọ Soludo rịdata n’obi ilu.
Gọvanọ nwere okwu steeti na-etinye aka na ya karịa ịbọ ọbọ megide onye bu ya ụzọ. Ihe na-atọkwa ụtọ karị bụ nkwupụta nke ndị na-agba izu nzuzo na-ekwu na Soludo na-ahụ maka ọdịmma onye isi ala n’ọdịnihu na n’ihi ya, na-enwe anyaụfụ maka mmasị Peter Obi maka ntuli aka onyeisiala afo iri abuo na iri ato.
Ebee ka ezi ala maka anyaụfụ dị ebe a, mgbe Soludo nọ n’oge ọwụwa anyanwụ nke ọchịchị ya dị ka gọvanọ? Enwere oge maka ihe niile, ma ugbu a Gọvanọ Soludo na-etinye uche naanị n’ozi ya bụ iwepụta nkwa mkpọsa ya nye Ndi Anambara.
N’okwu gbasara ike itinye ego n’ọrụ n’aha steeti Anambara nke Obi dịka gọvanọ na-echekwa ego oge ahụ bụ mkpebi kwesịrị ekwesị, Soludo kwuru naanị eziokwu dịka onye ọkachamara n’ihe gbasara akụ na ụba na ọ bụghị n’ụzọ ọ bụla na-eme mmemme ịchụ nta afa. . Ọ bụ ezie na ọnụ ahịa ego Obi na-etinye na steeti Anambara adalatala nke ukwuu ka oge na-aga.
Mana okwu gbasara ịchekwa ego steeti Anambara n’oge enwere ọtụtụ ihe gbasara mmepe agaghị enwe isi n’ụzọ ọ bụla metụta akụ na ụba.
Dịka Gọvanọ Soludo n’onwe ya siri kwuo, ego nchekwa Obi hapụrụ nye onye bu ya ụzọ emeghị ka ịda ogbenye na steeti ahụ si n’ihe na-erughị pasentị iri abụọ na ise n’afọ iri abuo na ise ruo ihe dị ka pasentị iri ise n’okpuru Obi n’afọ iri abuo na iri nakwa iri abuo na iri na otu, mana o dara n’okpuru Obianọ ruo iri na ano na uma iri asaa na asato Pasenti na afo iri abuo na iri abuo. Kedu ka esi ebo Soludo ebubo na ọ na-ewe iwe ma ọ bụ nwee anyaụfụ naanị n’ihi na o kwuru eziokwu ka ọ dị?
N’ebe a, ọ dị mkpa na ndị Anambara steeti niile, Ndigbo n’ozuzu na ndị niile metụtara ya na Soludo site na mpempe akwụkwọ ya na nso nso a emegideghị nhọpụta onyeisiala nke Peter Obi ma ọ bụ ọchịchọ Ndigbo maka ọgbaghara n’Aso Rock. Ọ tụlere naanị ihe ndị bụ́ eziokwu ka ha dị. N’ezie, a ga-ewere aka Gọvanọ Soludo dị ka ihe nleba anya n’ezie maka onye na-azọ ọkwa onyeisiala nke Labour Pati na Ndigbo ka ha na-eleba anya n’ihe ndị nwere ike imebi ọchịchọ na ohere ha.
Na n’ụzọ, ọ bụ echiche ndọrọ ndọrọ ọchịchị na onye gọvanọ a họpụtara n’elu ikpo okwu APGA nwere ike ịkwado naanị onye na-azọ ọkwa onyeisiala nke pati ya na ọ bụghị onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị.
Ihe niile kwuru, n’agbanyeghị na ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-ebute mmuo mbụ, omume na mmeghachi omume n’ime ụmụ mmadụ, a ghaghị ikwu eziokwu na enweghị ike mechie ọnụ.
A sị ka e kwuwe, ọ bụ George Orwell kwuru, sị: “N’oge aghụghọ nke ụwa, ikwu eziokwu bụ omume mgbanwe”. Gọvanọ Soludo inwe obi ike ikwu eziokwu bụ omume mgbanwe, nke bụ ihe na-agbagha ọnọdụ dị ugbu a.
Ekwesịrị ịja ya mma ma ghara ịkpọgide ya n’obe, mana oge ga-egosi na o ziri ezi na bọọlụ siri ike.
Onye tuyariri ozi a n’Igbo bu (Ezeh Ijeoma) ozi na enwetara gi si na ulo oru mgbasa ozi